“انتخاب” همیشه سرنوشت ساز بوده است و خواهد بود، انتخاب‌هایمان هستند که مسیر ما را می‌سازند، درست است که انتخاب با ماست که چه می‌خواهیم انتخاب کنیم، اما شناخت صحیح یکی از عوامل مهم انتخاب‌های بهتر است. انتخاب‌های کوچک در زندگی، ممکن است زمینه‌ساز آینده بزرگی در زندگی باشند. این انتخاب گاهی می‌تواند یک رای برای سرنوشت یک کشور و گاه یک تصمیم برای ساختن مجموعه‌ای که می خواهد دنیا را تکان دهد، باشد.
شناخت مگ، در روز انتخابات میزبان دکتر رضا کلانتری نژاد ، بنیان‌گذار و مدیر عامل شتابدهنده‌ی شزان بود کسی که یکی از آرزوهایش کمک به بهبود زندگی انسان از طریق نوآوری‌های فناورانه است، در یک جمعه انتخابانی پای صحبت‌هایش نشستیم؛
با سلام خدمت شما آقای دکتر رضا کلانتری نژاد میشه کمی از خودتون بگید؟
سلام، من رضا کلانتری‌نژاد هستم، داستانِ اینکه چطور به اینجایی که هستم رسیدم داستانی ساده و معمولی است به این ترتیب که بعد از اتمام تحصیلاتم در مقطع کارشناسی ارشد شروع کردم به انجام فعالیت‌های مهندسی و در این زمینه رشد خوبی داشتم با اینکه مدیر تحقیق و توسعه یک شرکت بزرگ تولید قطعات خودرو بودم بعد از مدتی احساس خستگی کردم و به این فکر فتادم که باید برگردم به علاقه‌ای که از گذشته داشتم، چون همیشه دوست داشتم در حوزه فناوری های نو کار کنم و تمیلاتی هم به حوزه آینده پژوهی و فلسف داشتم. این گرایشات باعث شد تا روزی تمام اندوخته کاری و حرفه‌ی خودم در مهندسی را رها کنم و به دنبال ادامه تحصیل بروم، ئیش از آغاز تحصیل در دوره‌ی دکتری، دو سال در یکی از مراکز پژوهشی کشور به عنوان کارشناس پژوهشی کار کردم و ئس از قبولی در دوره‌ی دکتری، در دانشگاه با افرادی نام‌آشنا، آشنا شدم که تاثیر بسیار مثبتی تبر زندگیم گذاشتن. مثل دکتر رفیعی نژاد و دکتر پایا که باعث شدن توجه من به حوزه جدیدی از علوم و فناوری‌ها جلب بشه و نگاه و دیدگاهم عوض بشه. تحت نظر و هدایت دکتر رفیعی تبار در حوزه زیست نانو فناوری شروع به کار کردم و همین مساله باعث شد به سمتی برم که کمی فراتر از فناوری های نو بود و کارهایی در زمینه فناوری‌های همگرا و فلسفه علم انجام بدم که تحت نظر دکتر پایا انجام شد و باعث شد به سمت دنیای فناوری‌های همگرا کشیده بشم.
بعد از فارغ التحصیلی در دوره دکتری عضو هیات علمی شدم و احساس کردم به حوزه کارآفرینی علاقه دارم و یک مجموعه کوچک رو احداث کردم بعد با سراوا آشنا شدم و شزان که یک شتابدهنده‌ی کسب و کارهای مبتنی بر فناوری‌های همگرا بدنیا آمد.
دکتر رضا کلانتری نژاد NBIC و شزان را چگونه توضیح می دهد؟
بهتره اول با شزان شروع کنم، زمانی که با آقای دکتر پایا کار می‌کردم، تلاش کردیم برای سرواژه NBIC در لاتین یک سرواژه در فارسی بسازیم که نهایتا شزان رو برای عبارت ” شناختی، زیستی، اطلاعات و نانو” انتخاب کردیم بسیار خوشحالم که خالق کلید واژه ای بودیم که الان نام نهادی هست که مخل تحقق رویاهای زیادی است.
اما داستان فناوری های همگرا داستان ساد‌ه‌ای است، مستندات زیادی وجود داره که نشون می‌ده، پدیده‌‌ی همگرای و واگرای در علم و فناوری تکراری است و علم و فناوری به صورت معمول در عصر جدید به همین شیوه رشد کرده است. اما در ابتدای قرن بیستم که فناوری‌نانو شروع به رشد کرد و مصادف شد با هم نشینی بین این حوزه های و فناوری زیستی از یک سو و فناوری اطلاعات و شناختی از سوی دیگر منجر به گسترش دو رویکرد متفاوت در در تعریف فناوری های همگرا شد، اولین رویکرد نگاهی بسیار رنسانسی است که از ایالات متحده امریکا نشات گرفته و عقیده اش براین است که همگرایی بین علوم و فناوری‌ها زمانی به وجود میاد که یک همجوشی در این چهار حوزه ایجاد شود و یک اَبَرفناوری بوجود آید که قادر باشه سامانه‌ها و محصولاتی خلق کنه که ویژگی های تک تک این چهار فناوری و حتی فراتر هم داشته باشن اما در رویکرد اروپایی همگرایی های دو به دو هم به عنوان مصادیقی از همگرایی محسوب میشن که به نظرم محل اختلاف هم نیست و شاید حتی الان که دسترسی به فضای رنسانسی خیلی مقدور نیست میشه همین فضاهای دوبه دویی رو مبنا قرار بدیم که حداقل بین دو فناوری همگرایی و هم افزایی وجود داشته باشه.
از دیدگاه شما علوم شناختی چه سهم عمده ای در علوم آینده و علوم همگرا دارند؟
به نظر من اثرات دوسویه است جاهایی از سازوکارهای شناختی استفاده می‌کنیم برای اثر گذاری روی سه حوزه دیگه و یا روش متقابل به طور مثال با استفاده از حوزه هایی مثل فناوری نانو پردازنده هایی خلق کنیم که ظرفیت های مختلفی داشته باشن مثل پروژه سیناپس IBM که یک جور تلاش برای بازتکرار مغز موجودات زنده بر اساس الگوریتم های فیزیکی بود بنابراین نمیشه گفت این اثر گذاری دقیقا کجاست چون کاملا اثر هم افزایی و مکملی داره.
ادامه این مصاحبه داغ با دکتر رضا کلانتری نژاد را در ادامه از شناخت مگ بخوانید…
تهیه شده در واحد تولید محتوای شناخت مگ
