در پاسخ به این سوال که nbic چیست؟ بدون مقدمه باید بگوییم nbic موج چهارم توسعه است که با نیرویی بسیار سریعتر از اسب بخار یا حتی فناوری اطلاعات در حال توسعه و تاثیر گذاری بر زندگی بشر است. این سرواژه که برای ترکیب عبارات (Nanotechnology, Biotechnology, Information technology and Cognitive science) مورد استفاده قرار می گیرد، از ابتدای هزاره سوم میلادی مورد توجه قرار گرفته است. “ویلیام بریج” و ” میخاییل روکو” نخستین نظریه پردازان در حوزه فناوری های همگرا بودند. آنان در ابتدای دهه 2010 بر این باور بودند قابلیت هم افزایی و یکپارچگی علوم همگرا (فناوری اطلاعات، نانو،زیستی و شناختی ) قادر است یک ابرفناوری تولید کند که تاریخ بشر تا کنون به خود ندیده باشد.
از دیرباز کنار هم قرار گرفتن علوم و مهارت های متفاوت امری بدیهی بوده است مثلا داوینچی از ترکیب فیزیک، مکانیک و معماری توانست آثار بدیعی از خود به یادگار بگذارد که حتی بعد از گذشت این همه سال باز هم جذابیت خود را از دست نداده است.
مثال داوینچی روشن می کند که یک مهارت یا علم هرگز به تنهایی کامل و کارآمد نبوده و نخواهد بود پس شاید تحولی که از ظهور فناوری های همگرا امروزه به همه معرفی شده است قدری رویاپردازانه و دور از واقعیت به نظر بیاید اما باید بگوییم پرواز کردن غول های آهنی هم روزی داستان تخیلی محسوب می شد.
تحولاتی که علوم همگرا به وجود می آورند و آثار اجتماعی و فرهنگی ای که به همراه خواهند داشت هنوز برای ما ناشناخته هستند. در تاریخ پیشرفت‌های بشر، دوره‌هایی وجود دارد که به واسطه یک اتفاق یا ظهور یک فناوری، جهشی بزرگ در جامعه بشری ایجاد شده است که دانشمندان از آنها به عنوان موج‌های توسعه یاد می‌کنند.
ظهور NBIC در ایران:
پس از فهم مفهوم nbic چیست؟ بهتر است به ظهور این علم در ایران بپردازیم. در سال ۱۳۹۱ نخستین همایش با عنوان جهان ۱۴۱۴، فناوری‌های همگرا برای بهبود تعالی انسان توسط انجمن بیوتکنولوژی ایران در پژوهشکده مطالعات آینده دانشگاه صنعتی امیرکبیر در روزهای ۱۵ و ۱۶ آذر ماه ۱۳۹۱ برگزار شد. همچنین در دانشگاه تهران پژوهشکده فناوری‌های همگرا در حوزه‌های (علوم شناختی، بیوتکنولوژی، علوم اطلاعات و نانوفناوری) به ریاست محمود کمره‌ای از سال ۱۳۹۵ آغاز به کار کرد. در حال حاضر مرکز راهبردی فناوری‌های همگرا وابسته به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این حوزه شناخته می‌شود.
فناوری های همگرا هدف مشترک دارند؟
فناوری‌های همگرا یکدیگر را برای رسیدن به هدف مشترک توانمند می‌سازند. این توانمندسازی برای هر فناوری را می‌توان به‌صورت زیر بیان کرد:
فناوری نانو با ایجاد بستر سخت‌افزاری در کوچک‌ترین مقیاس ممکن برای تمامی مسائل مهندسی، سه فناوری دیگر را توانمند می‌سازد. برای مثال فناوری نانو با توسعه تکنیک‌های جدید تصویربرداری و حس‌گرهای مختلف بیوفناوری را توانمند می‌سازد. با تکنیک‌های کوچک‌سازی، به فناوری اطلاعات کمک می‌کند، همچنین نانوچیپ‌ها و نانو حسگرها پیشرفت‌های شگرفی را در دنیای بیوانفورماتیک ایجاد خواهند کرد.
بیوفناوری با‌شناسایی واکنش‌های فیزیکی- شیمیایی، و الگوریتم‌های ساختاری در سیستم‌های دارای حیات، سه فناوری دیگر را توانمند می‌سازد. برای مثال بیوفناوری با کمک سازوکار‌های‌شناسایی سلولی و انتقال هدف‌دار فناوری نانو را توانمند می‌سازد. با معرفی سیستم محاسبات با کمک DNA فناوری اطلاعات را توانا می‌سازد. همچنین سیستم‌های بیومیمتیک و موتورهای سلولی می‌توانند تحقیقات در زمینه نانو اطلاعات و نانو رباتیک را متحول سازد.
فناوری اطلاعات با کمک روش‌های جدید رایانه‌ای برای پردازش اطلاعات و اجرای مدل‌ها، به کمک فناوری‌های نانو، بیو و علوم شناختی می‌آید. این روش‌ها برای هر سه فناوری بسیار حیاتی هستند، به‌طوری‌که با کنترل دقیق الگوسازی و برخورد مولکول‌ها باعث ارتقای فناوری نانو شده و به کمک مدل‌سازی واکنش‌های شیمیایی بیوفناوری را ارتقا می‌دهد.
علوم شناختی می‌توانند از طرق مختلف فناوری‌ها و علوم دیگر را ارتقا دهند. ازجمله آشناترین کاربردهای این علوم در سایر فناوری‌ها می‌توان به استفاده از تئوری بازی برای ماکزیمم‌سازی سود و کاهش هزینه‌ها و یا استفاده از مدل‌های مختلف برای توجیه مسائل اقتصادی اشاره کرد. این علوم در حقیقت با تکیه بر علوم آماری و احتمال به تحقیقات کمی و درک بهتر دینامیک اجتماعی کمک می‌کنند.
تهیه و تنظیم: هانا بهرامی، تحریریه شناخت مگ
